 |
 KARL MARX GRUNDRISSE Ekonomi Politiğin Eleştirisinin Temelleri Birinci Kitap İÇİNDEKİLER
11
Sunuş
A. GİRİŞ
21 I. Üretim, Tüketim,
Bölüşüm, Değişim (Dolaşım)
21 1. Üretim
21 Bağımsız
Bireyler. 18. Yüzyıl Fikirleri
23 Tarihsel Üretim
İlişkilerinin Sonsuzlaştırılması. Genel Olarak Üretim ve Bölüşüm.
Mülkiyet.
26 2. Üretimin
Bölüşümle, Değişimle, Tüketimle Genel İlişkisi
28 [Tüketim ve
Üretim]
32 Bölüşüm ve
Üretim
35 c1) Son Olarak
Değişim ve Dolaşım
35 Değişim ve
Üretim
37 3. Ekonomi
Politiğin Yöntemi
45 4. Üretim. Üretim
Araçları ve Üretim İlişkileri. Üretim İlişkileri ve Dolaşım İlişkileri.
Üretim ve Dolaşım İlişkilerine İlişkin Olarak Devlet ve Bilinç Biçimleri.
Hukuksal İlişkiler. Aile İlişkileri.
PARA BÖLÜMÜ
49 Alfred Darimon:
De la Reforme des Banques.
72 [Paranın Doğuşu
ve Özü]
102 [Para
İlişkilerinin Taşıyıcısı Olarak Değerli Metaller]
103 a) Özel
Metallerle İlişkisi Yönünden Altın ve Gümüş
109 b) Farklı
Metaller Arasında Değer Oranı Dalgalanmaları
114 [Paranın Çevrimi]
116 [Değerlerin
Ölçüsü Olarak Para]
121 [Dolaşım Aracı
Olarak Para]
129 c) Zenginliğin
Maddi Temsilcisi Olarak Para (Paranın Birikimi; Bundan Önce Sözleşmelerin
Genel Konusu vb. Olarak Para)
SERMAYE BÖLÜMÜ
161 Sermaye Olarak
Para Bölümü [Paranın Sermayeye Dönüşümü]
161 Basit değişim.
Değişim yapanların ilişkileri. Eşitlik, özgürlük vb. uyumları. (Bastiat.
Proudhon.)
172 Birinci Kesim:
Sermayenin Üretim Süreci
172 Sermaye.
Değerlerin toplamı. — Toprak mülkiyeti ve sermaye. — Sermaye dolaşımdan
gelir. İçerik değişim-değeri. — Ticaret sermayesi, para sermaye ve para
faizi. — Dolaşım bir başka süreci önvarsayar. Önvarsayılan uçlar arasında
devinim.
177 Dolaşımdan
kapitalist üretime geçiş. — Sermaye nesneleşmiş emektir vb.. — Değerin
üretimi için değer toplamı.
180 1) Dolaşım ve
Dolaşımdan Gelen Değişim-Değeri Sermayenin Önkoşuludur 184 2) Dolaşımdan Gelen, Dolaşımın Önkoşulu Olan, Dolaşımda Emek Aracılığıyla Kendisini Koruyan ve Çoğalan Değişim-Değeri
184 Ürün ve sermaye.
Değer ve sermaye. Proudhon.
186 Sermaye ve emek.
Değişim-değeri ve değişim-değeri için kullanım-değeri. — Para ve onun
kullanım-değeri (emek) bu ilişkide sermaye. Değerin kendi kendini
çoğaltması onun tek hareketidir. — Hiçbir kapitalistin kâr elde etmeksizin
sermayesini kullanmayacağı deyimi. — Maddesine göre sermaye nesneleşmiş
emektir. Karşıtı: canlı, üretken (yani değer koruyan ve artıran) emek. —
Üretken emek ve hizmet olarak emek. — Üretken ve üretken-olmayan emek. A.
Smith vb. — Lauderdale anlamında hırsız ve üretken emek.
193 Sermayenin emekle
değişiminde iki farklı süreç. (Burada sermayeyle değişilenin
kullanım-değeri, özgül ekonomik biçime aittir vb..)
194 Sermaye ve modern
toprak mülkiyeti. — Wakefield
200 Sermaye ile emek
arasında değişim. Parça başına ücret. — Emek-gücünün değeri. — Ücretli
işçinin genel servetteki payı yalnızca miktar olarak belirlenir. — İşçinin
eşdeğeri para. Öyleyse sermaye karşısında eşit. — Ama onun değişiminin
amacı gereksiniminin karşılanmasıdır. Onun için para yalnız dolaşım
aracıdır. — İşçinin zenginleşme aracı olarak tasarruf, feragat. — İşçinin
değersizliği ve değersizleşmesi sermayenin bir koşuludur.
207 İşçi karşısında
sermaye yalnız nesnel zordur. Kişisel değeri yoktur. — Hizmetten
farklılığı. — Sermaye ile değişimde işçinin amacı. — Tüketim. Durmadan
yeniden başlama zorunluluğu: işçinin sermayesi olarak emek. (Sermaye
olarak emek-gücü!) — Ücret üretken değildir.
209 Sermaye ile emek
arasındaki değişim basit dolaşıma girer, işçiyi zenginleştirmez. — Emek ve
mülkiyet ayrılığı bu değişimin önkoşuludur. — Emek nesne olarak mutlak
yoksulluk, özne olarak servetin genel olanağıdır. — Emek özel belirlenimi
olmaksızın sermaye karşısındadır.
211 Emek sürecinin
sermayeye soğurulması (sermaye ve kapitalist).
217 Sermayenin
içeriği olarak üretim süreci. — Üretken ve üretken-olmayan emek (üretken
emek — sermaye üreten). İşçi, emeği ile değişim-değeri olarak, kapitalist
kullanım-değeri olarak ilişkilidir vb.. — İşçi, emeğini servet üreten güç
olarak bırakır [entäussert sich]. (sermaye onu bu haliyle kendine
maleder.) — emeğin sermayeye dönüşmesi vb.. Sismondi, Cherbuliez, Say,
Ricardo, Proudhon vb..
223 Değerlenme
süreci. — (Üretim maliyeti). — (artı-değer değişimle açıklanamaz. Ramsay.
Ricardo.) Kapitalist kendi ücreti vb. ile geçinemez. (Zorunlu ama
üretken-olmayan üretim giderleri.) — Değerin salt kendini koruması,
çoğalmaması, sermayenin özüne aykırı düşer.
229 Sermaye üretim
maliyetine sermaye olarak girer. Faiz getiren sermaye. Proudhon. 232 Artı-değer. Artı-emek-zamanı. — Ücret üzerine Bastiat. — Emeğin değeri. Nasıl belirlenir? — Değerlenme sermayenin korunmasıdır. Kapitalist yalnız işiyle geçinemez vb.. — Sermayenin değerlenmesinin koşulları. Artı-emek-zamanı vb.. — Sermaye ne ölçüde üretkendir (artı-emeğin yaratıcısı olarak vb.), yalnız tarihsel-geçişli nitelikte. — Jamaika'da özgür zenciler. — Bağımsızlaşmış servet, köle emeği ya da ücretli emek ister (her iki durumda zorla çalışma).
236 Artı-değer.
Ricardo. Fizyokratlar. A. Smith. Ricardo
243 Artı-değer ve
üretken güç. Bunlar arttığı zaman ilişki. — Sonuç. — Emeğin üretken gücü,
Sermayenin üretken gücüdür. — Gerekli emeğin azalışıyla orantılı olarak,
sermayenin değerlenmesi güçleşir.
250 Sermayenin
değerinin artışı üzerine
261 Emek işlediği
malzemenin ve kullandığı aletin değerini yeniden-üretmez. Emek sürecinde
kendi nesnel koşulları olarak onlarla ilişkiye girerek, bunların değerini
korur. Bu canlandırıcı ve koruyucu güç sermayeye bedavaya malolur; Daha
çok sermayenin kendi gücü olarak ortaya çıkar vb..
265 Mutlak
artı-emek-zamanı. Göreli olanı. — Malzemede vb. varolan emek-zamanını
eşanlı koruyan, canlı emeğin niceliği değil, emek olarak onun niteliğidir.
— Doğrudan üretim sürecinde biçim ve öz değişimi. — Üretimin önceki
basamağının daha sonraki yoluyla korunması, basit üretim sürecinde
içerilir vb.. — Eski kullanım-değerinin yeni emek yoluyla korunması vb.. —
Üretim süreci ve değerlenme süreci. Nesneleşmiş emek miktarının korunması,
yeni emek için kullanım-değerleri olarak onun niteliğinin, canlı emekle
olan ilişkisi yoluyla korunması sonucu olur. — Gerçek üretim sürecinde
emeğin nesnel varlık koşullarından ayrılığı ortadan kalkar. Ama bu süreçte
emek, sermaye ile birleşik duruma gelir vb.. Sermayenin kendini
korumasının gücü olarak ortaya çıkar. Değerin ölümsüzleşmesi.
270 Kapitalist
artı-emeği, malzemenin ve aletin değerinin korunmasıyla birlikte,
karşılıksız sağlar. Emek, eski emeğe yeni bir emek ekleyerek, aynı zamanda
eski emeği korur, kalıcılaştırır. — Üründe değerlerin korunması sermayeye
bedavaya malolur. — Kapitalist, günlük-emeği sahiplenerek, gelecekteki
emeğe sahip olma bonosunu (ve sahiplenmeyi) sağlar.
276 Kâr ile
artı-değerin birbiriyle karıştırılması. Carey'in yanlış hesabı. — Eski
değerin korunması için işçiye ödeme yapmayan kapitalist, eski sermayeyi
korumak üzere işçiye verdiği izin için bir de geri ödeme ister. —
Artı-değer ve kâr vb.. — Aletin ve ücretin tüketilmesinin farkı. Birincisi
üretim sürecinde, ikincisi onun dışında tüketir. — Artı-değerin çoğalması
ve kâr oranının azalması. (Bastiat.)
288 Aynı andaki
işgünlerinin çoğalması. (Sermayenin birikimi.) Makineler. — Sermayenin
değişmeyen kısmının, emek ücretine yatırılan değişen kısmına oranla
büyümesi = emeğin verimliliğinin büyümesi. — Verimlilik artışında
sermayenin, aynı sayıda işçiyi istihdam etmek üzere büyümesi gereken oran.
296 Genel sermaye
üzerinden yüzde, çok farklı oranları ifade edebilir. — Sermaye (mülkiyet
gibi) emeğin üretkenliğine dayanır.
300 Artı-emek-zamanının çoğalması. Aynı andaki işgünlerinin
çoğalması (nüfus). (Nüfus, gerekli emek-zamanının azalışı yani canlı emek
kapasitesi üretimi için gereken sürenin azalışı ölçüsünde artabilir.) —
Artı-sermaye ve artı-nüfus. — Toplum için boş zamanın yaratılması.
303 İkinci Kesim:
Sermayenin Dolaşım Süreci
303 Sermayenin üretim
sürecinden dolaşım sürecine geçiş. — Üretken güçlerin çoğalması yoluyla
sermayenin kendisinin değersizleşmesi. (Rekabet). (Üretim süreci ve
değerlenme sürecinin birliği ve çelişkisi olarak sermaye) Üretimin sınırı
olarak sermaye. — Aşırı-üretim. (İşçilerin kendi talebi.) — Kapitalist
üretimin sınırları.
322 Aşırı-üretim. —
Proudhon (İşçinin satın aldığı metanın fiyatında kârı vb. ödemesi ve gene
de gerekli emek ücretini alması nasıl olabiliyor?) — Metanın fiyatı ve
emek-zamanı. Fazlalık vb. (Fiyat ve değer vb.) — Kapitalist çok pahalıya
satmaz; ama gene de maliyetinin üstünde satar. — Fiyat (oransal). Bastiat.
Oransal fiyatın düşmesi. — Fiyat, sermayeye zarar vermeden değerin altına
düşebilir. Fiyat çarpımında sayı ve birim (ölçü) önemlidir.
332 Sermayenin özgül
birikimi (Artı-emeğin (gelir) sermayeye dönüşmesi.) — Proudhon. Değer ve
fiyat belirlenimi. Eski toplumlarda (köleler) artı-üretim değil,
artı-tüketim.
333 Genel kâr oranı.
— Kapitalist yalnızca kendi üretim maliyetine satarsa, bu, öteki
kapitalistlere aktarımdır. İşçi bundan hemen hiçbir şey kazanmaz.
342 Kapitalist
üretimin sınırı. — Artı-emeğin gerekli emeğe oranı. Sermaye tarafından
tüketilen artının, sermayeye dönüşen artıya oranı. — Bunalımlar sırasında
değersizleşme.
345 Üretim sürecinden
çıkan sermaye gene para olur.
348 Artı-emek ya da
artı-değer, artı-sermaye olur. Kapitalist üretimin bütün koşulları şimdi
(ücretli) emeğin kendisinin sonuçları olarak ortaya çıkar. Emeğin
gerçekleşme süreci aynı zamanda onun gerçeksizleşme sürecidir.
354 Artı-sermaye I'in
oluşması — Artı-sermaye II. — Mülk edinme yasasının dönüşmesi. — Üretim ve
değerlenme sürecinin başlıca sonucu: Sermaye ve emek ilişkisinin,
kapitalist ve işçi ilişkisinin yeniden-üretimi ve yeni üretimi.
356 Sermayenin
başlangıç birikimi. (Gerçek birikim). — Bir kez tarihsel olarak gelişmiş
sermaye, kendi varlık koşullarını bizzat yaratır (oluşumunun koşulları
olarak değil, varoluşunun sonuçları olarak). — (Ücretli emeğin tersine
kişisel hizmetler). — Mülk edinme yasasının dönüşmesi. İşçinin ürününe
gerçek yabancılığı. İşbölümü. Makineler vb..
367 Kapitalist üretim
öncesi biçimler. (Sermaye ilişkisinin ya da ilkel birikimin oluşumu öncesi
süreç üzerine |
GRUNDRISSE 1